“Studimet mbi fushat magnetike në yjet masivë në galaktikat me popullata të reja yjore ofrojnë informacione thelbësore mbi rolin e fushave magnetike në formimin e yjeve në universin e hershëm.”
Për herë të parë, astronomët kanë zbuluar fushat magnetike të yjeve masivë dhe të zjarrtë jashtë galaktikës sonë. Ata janë yje që jetojnë në shoqëruesit tanë galaktikë, Reja e Madhe e Magelanit (LMC) dhe Reja e Vogël e Magelanit (SMC).
Zbulimi i magnetizmit yjor në këto galaktika satelitore të Rrugës së Qumështit, të dyja me një popullatë të madhe yjesh të reja, ofron shkencëtarëve një mundësi unike për të studiuar yjet në formim e sipër. Ky zbulim mund të përgjigjet edhe në pyetjen se sa masë mund të grumbullojë një yll përpara se të humbasë stabilitetin.
Magnetizmi është një faktor jetik në evolucionin e yjeve masivë dhe mund të përcaktojë gjithashtu se si do të përfundojnë jetët e tyre. Yjet që janë mbi tetë herë më masivë se dielli lënë pas yje neutronike ose vrima të zeza pas vdekjeve të dhunshme supernova që ndikohen nga fushat magnetike përkatëse të secilit yll. Magnetizmi gjithashtu mendohet të jetë një lojtar kyç në nisjen e shkëlqimeve me rreze X dhe shpërthimeve me rreze gama që vijnë nga yjet që vdesin.
Të vendosura përkatësisht 200,000 dhe 158,000 vite dritë nga Toka, yjet foshnjore të SMC dhe LMC besohet të mungojnë “metalet”, një term që astronomët përdorin për elementët më të rëndë se hidrogjeni dhe heliumi. Kjo i bën këta yje relativisht të afërt një “proxy” të mirë për yjet e para që ekzistonin në kozmosin 13.8 miliardë vjeçar, të cilët janë shumë të largët për t’u studiuar në detaje të mëdha, edhe me instrumentet që kemi në dispozicion.
Gjenerata e parë e yjeve u formua kur hidrogjeni dhe heliumi ishin shumë më të bollshëm se elementët më të rëndë në të gjithë universin, që do të thotë se këta yje fillestarë ishin gjithashtu të “varfër me metale.” Studimi i këtyre yjeve relativisht të afërt SMC dhe LMC mund të na ndihmojë të kuptojmë evolucionin e yjeve të parë të universit.
“Studimet mbi fushat magnetike në yjet masivë në galaktikat me popullata të reja yjore ofrojnë informacione thelbësore mbi rolin e fushave magnetike në formimin e yjeve në universin e hershëm me gaz formues yjesh që nuk është ndotur nga metalet,” tha në një deklaratë udhëheqësja e kërkimeve Swetlana Hubrig, nga Instituti Leibniz për Astrofizikë Potsdam (AIP).
