Duke përdorur observatorët hapësinorë Spektr-RG dhe Fermi, astronomët gjermanë kanë hetuar mbetjen e supernovës SNR G309.8+00.0 në rrezet X dhe rrezet gama. Rezultatet e studimit të ri, të prezantuara më 25 qershor në serverin e paraprintimit arXiv, japin njohuri të rëndësishme mbi vetitë e kësaj mbetjeje supernova.
Mbetjet e supernovës (SNRs) janë struktura të përhapura, në zgjerim që rezultojnë nga një shpërthim supernova. Ato përmbajnë material të hedhur që zgjerohet nga shpërthimi dhe materiale të tjera ndëryjore që janë përfshirë nga kalimi i valës së goditjes nga ylli i shpërthyer.
Studimet e mbetjeve të supernovës janë të rëndësishme për astronomët, pasi ato luajnë një rol kyç në evolucionin e galaktikave, duke shpërndarë elementët e rëndë të bërë në shpërthimin e supernovës dhe duke siguruar energjinë e nevojshme për ngrohjen e mediumit ndëryjor. SNR-të besohet gjithashtu se janë përgjegjës për përshpejtimin e rrezeve kozmike galaktike.
SNR G309.8+00.0 është një mbetje supernova e shtrirë pikërisht në rrafshin galaktik, e zbuluar për herë të parë në gjatësi vale radio rreth gjysmë shekulli më parë. Ajo shfaqet si një guaskë e përcaktuar mirë me formë eliptike dhe një madhësi prej 25 me 19 minuta harkore. Distanca nga SNR G309.8+00.0 vlerësohet të jetë midis 10,000 dhe 18,000 vite dritë.
Megjithëse SNR G309.8+00.0 është i njohur për dekada, ai nuk është zbuluar në asnjë gjatësi vale tjetër. Tani, një ekip astronomësh i udhëhequr nga Miltiadis Michailidis i Institutit për Astronomi dhe Astrofizikë Tübingen në Gjermani ka vendosur ta ndryshojë këtë duke eksploruar këtë SNR në brezat e rrezeve X dhe rrezeve gama.
“Ne paraqesim studimin e parë të mirë-vendosur, nga vëzhgimet e radios, SNR G309.8+00.0 në energji më të larta,” shkruajnë studiuesit në punim.
Vëzhgimet tregojnë se emetimi i rrezeve X nga SNR G309.8+00.0 kufizohet kryesisht në intervalin e energjisë 1-2 keV. Emetimi i rrezeve X ka një formë eliptike dhe pamja e llojit të guaskës së mbetjes është në korrelacion të mirë hapësinor me emetimin e radiosinkrotronit nga SNR. Emetimi i rrezeve X kryesisht mbush gjysmën jugore të guaskës së mbetjes.
Studimi zbuloi se pjesa e rëndësishme e emetimit të rrezeve gama e vërejtur në SNR G309.8+00.0 vjen nga burimi i identifikuar si 4FGL J1349.5-6206c. Analiza e mëtejshme i lejoi ekipit të zbërthejë këtë burim në katër komponentë të ngjashëm me pikën, ndër të cilët njëri përkon nga pikëpamja hapësinore me guaskën e SNR G309.8+00.0.
Bazuar në të dhënat e mbledhura, autorët e punimit supozojnë se distanca me SNR G309.8+00.0 është të paktën 19,500 vite dritë; prandaj mbetja ndodhet më larg sesa mendohej më parë. Kjo sugjeron që mosha e SNR është midis 100,000 dhe 350,000 vjet.
