Shkretëtira e Saharasë në Afrikë mund të konsiderohet një hapësirë e gjerë rëre e thatë me pak gjelbërim, një mjedis ekstrem për bimët dhe kafshët, por jeta gjithmonë gjen një mënyrë. Në fakt, rritja e vegjetacionit në shkretëtirë ka ardhur e shkuar ndër shekuj, me periudha të rritjes së shtuar të cilat quhen “gjelbërim”.
Një periudhë e tillë e zgjerimit të bimësisë ka ndodhur 5,000-11,000 vjet më parë, gjatë gjysmës së parë të Holocenit. Rritja e rrezatimit diellor gjatë verës boreale (qershor-gusht), për shkak të solsticit të verës që përkonte me orbitën perihelionale të Tokës (kur planeti është më afër diellit), solli ndryshime në sezonet nëpër tropikët, gjerësitë mesatare dhe të larta.
Si pasojë, forcimi i musonëve në Hemisferën Veriore mendohet të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në rritjen e lagështisë në Afrikë, duke krijuar kushte të favorshme për rritjen e shkurreve të gjelbra në Saharë.
Një kërkim i ri i botuar në *Climate of the Past* ka përdorur simulime modelesh klimatike për të rindërtuar ndikimin e këtij gjelbërimi të Saharasë në gjerësitë mesatare gjatë Holocenit të mesëm. Simulimet numerike të udhëhequra nga Dr. Marco Gaetani, Profesor Asistent në Shkollën IUSS për Studime të Avancuara në Pavia, Itali, identifikuan se gjelbërimi i Saharasë pati një ndikim gjatë gjithë vitit në qarkullimin atmosferik në Hemisferën Veriore, veçanërisht gjatë verës boreale kur zhvillohet musoni afrikan.
Si rezultat, rajonet në Hemisferën Veriore përjetuan klimë anormale: verëra më të ngrohta dhe më të thata në Skandinavi dhe Amerikën Veriore, dimra më të ftohtë dhe verëra më të ngrohta në Evropën Perëndimore, ngrohje të përgjithshme në Evropën Qendrore, dimra më të ftohtë dhe reshje të shumta në Mesdhe, si dhe dimra më të ngrohtë dhe verëra më të ftohta me reshje të shtuara gjatë gjithë vitit në Azinë Qendrore.
Për të shpjeguar këto ndryshime, ekipi kërkimor zbuloi se Qarkullimi Walker (një qark atmosferik me ajër në ngritje në perëndim ndërsa ajri lëviz drejt perëndimit në gjerësitë e larta dhe me ajër në zbritje në lindje ndërsa ajri lëviz drejt lindjes rreth tropikëve) u zhvendos drejt perëndimit gjatë Holocenit të mesëm. Kjo kishte pasoja të rëndësishme për rrjedhën e rrymave ajrore, duke bërë që komponenti i Atlantikut të Veriut të intensifikohej dhe të ndryshonte drejtim në verë, të ndjekur nga Paqësori i Veriut në dimër.
Ata gjithashtu identifikuan një ndryshim në Oscilacionin e Atlantikut të Veriut (ku ndryshimet në presionin sipërfaqësor të nivelit të detit përreth këtij pellgu oqeanik çojnë në ndryshime në modelet e temperaturës dhe reshjeve në kontinentet përreth) i cili kaloi nga pozitiv në negativ si gjatë dimrit boreal (dhjetor-shkurt), ashtu edhe gjatë muajve të verës.
Si pasojë, pati verëra më të ngrohta dhe më të thata në Mesdheun Lindor, Afrikën Veriore dhe pjesën polare të Amerikës së Veriut, por verëra më të freskëta dhe më të lagështa në Evropën Veriore, Qendrore dhe Lindore si dhe në Amerikën e Veriut Lindore.
Të gjitha këto ndryshime klimatike patën jetëgjatësi për mijëra vjet për shkak të një uljeje prej 80% në emetimet e pluhurit, si dhe albedos që u ul nga 0.30 për shkretëtirën në 0.15 për shkurret, duke përforcuar ngrohjen tropikale. Gjithashtu kishte një rritje të riciklimit të ujit për shkak të pranisë së më shumë bimësie, duke mbajtur kështu larg kushtet e thatësirës.
Natyra e ndërlidhur e atmosferës dhe oqeaneve sugjeron më shumë mundësi për të eksploruar pasojat e gjelbërimit të Saharasë në të ardhmen, si për ekosistemet tokësore ashtu edhe ato detare.
Raportet e fundit kanë nënvizuar rolin e ndryshimeve klimatike në ndryshimin e modeleve të motit të vendosura prej kohësh, me zhvendosjen veriore të sistemeve të motit përtej Afrikës që çon në reshje më të rënda dhe korridore vegjetacioni që formohen përmes Saharasë, duke ndikuar në shpërndarjen dhe mbijetesën e jetës në këtë peizazh që më parë ishte relativisht i shkretë.
