Pamjet si asnjëherë më para nga hapësira, teleskopi Euklidi në kërkim të mistereve të mëdha të Universit

Me pamje revolucionare nga hapësira, teleskopi europian Euklidi është gati të fillojë kërkimin e tij për të kuptuar misteret më të mëdha në Univers.

Imazhet e shkëlqyera nga observatori hapësinor tregojnë se aftësitë e tij janë të jashtëzakonshme me një kualitet si asnjëherë i arritur më parë. Misioni i teleskopit Euklidi ka nisur në korrik me disa probleme gjatë rrugës por pritet që për gjashtë viteve të ardhshme, Euklidi do të vëzhgojë një të tretën e qiejve për të marrë disa të dhëna rreth natyrës së të ashtuquajturës materies së errët dhe energjisë së errët.

Këta “ndikues” të panjohur duket se kontrollojnë formën dhe zgjerimin e gjithçkaje që është atje. Studiuesit pranojnë, megjithatë, ata nuk dinë pothuajse asgjë rreth tyre, edhe pse ata ndoshta përbëjnë 95% të përmbajtjes së kozmosit.

As materia e errët dhe as energjia e errët nuk mund të zbulohen drejtpërdrejt. Shpresa jonë e vetme për të fituar pak kuptim është të gjurmojmë sinjalet e tyre delikate në gjërat që mund të shohim.

Detyrat e teleskopit evropian synojnë të vëzhgojë konturet, distancat dhe lëvizjet e miliarda galaktikave, disa prej dritës së të cilave i ka dashur pothuajse të gjithë moshën e Universit për të arritur tek ne. Diku në statistikat e kësaj harte kozmike 3D – më e madhja e bërë ndonjëherë – shkencëtarët presin të gjejnë përgjigje.

Teleskopi Euklid prej 1.4 miliardë eurosh (1.2 miliardë paund) shkoi në hapësirë ​​në korrik ndërsa që atëherë i është nënshtruar disa përmirësimeve. Teksa nisi punën optika e këtij nuk mund të lidhej me yjet për të marrë një imazh të qëndrueshëm. Kjo kërkonte softuer të ri për sensorin e mirë të drejtimit të teleskopit. Inxhinierët zbuluan gjithashtu se disa dritë të humbur po ndotnin fotot kur observatori u drejtua në një mënyrë të caktuar. Por me këto probleme të zgjidhura të gjitha tani, Euklidi është i gatshëm të shkojë – siç dëshmohet nga publikimi i pesë imazheve mostër të martën.

Koka e kalit është një re e madhe gazi dhe pluhuri ku po lindin yjet. Është relativisht afër, vetëm 1300 vite dritë nga Toka. Shumë teleskopë e kanë fotografuar këtë skenë, por asnjë nuk e ka bërë këtë me gjerësinë dhe mprehtësinë e kombinuar që mund të arrijë Euklidi.

Grumbulli Perseus është një nga strukturat më masive në Univers. Ky imazh përmban 1000 galaktika nga ky grup, por më tej janë dhjetëra mijëra galaktika të tjera, disa prej dritës së të cilave i janë dashur 10 miliardë vjet për të arritur tek ne.

I vendosur vetëm 7800 vite dritë nga Toka, NGC 6397 është ajo që quhet një grumbull globular. Është një grupim i lashtë yjesh, disa prej të cilëve janë pothuajse aq të vjetër sa vetë Universi. Ato janë fosile kozmike që na tregojnë për historinë e galaktikave si Rruga jonë e Qumështit.

Galaktikat e evoluara si Rruga jonë e Qumështit dhe IC 342 shfaqin krahë të bukur spirale. Por NGC 6822 është një shembull i një galaktike të parregullt. Nuk e ka atë formë të përcaktuar. Shumë galaktika në Universin e hershëm duken si NGC 6822, megjithëse është relativisht afër, vetëm 1.6 milionë vite dritë nga Toka.