Një studim i ri ka zbuluar një metodë për të përcaktuar moshën e peizazheve karstike, duke zbuluar të dhëna të rëndësishme për klimën e kaluar të Tokës. Karsti, i cili përbëhet nga formacione shkëmbore të krijuara nga erozioni i ujit, është vështirë të datohen për shkak se përbëhet nga material i zhdukur gjatë proceseve të erozionit.
Në këtë studim, shkencëtarët përdorën një metodë të re që mat sasinë e heliumit të prodhuar nga prishja radioaktive e uraniumit dhe toriumit në nodulet e hekurit. Këto nodula, që formohen gjatë periudhave me reshje të mëdha shiu, u datuan rreth 100,000 vjet më parë në Shkretëtirën e Pinnacles në Australinë Perëndimore.
Studiuesit arritën të konfirmojnë se kjo periudhë ishte një nga më të lagështat në rajon për të paktën gjysmë milioni vjet, duke zbuluar ndryshime dramatike të klimës në krahasim me thatësirat aktuale. Edhe pse arsyet për këtë rritje të reshjeve nuk janë ende të qarta, kjo njohuri për klimën e kaluar mund të ndihmojë në kuptimin e ndryshimeve klimatike të ardhshme.
Kjo metodë e re për datimin e peizazheve karstike mund të ndihmojë gjithashtu në dokumentimin më të saktë të ndryshimeve të mëdha klimatike dhe ndikimin që këto ndryshime kanë pasur mbi ekosistemet dhe popullatat e lashta njerëzore.
Studimi tregon se nodulat e pasura me hekur, të cilat u formuan në tokën mbi shkëmbinjtë gëlqerorë gjatë një periudhe të motit ekstrem, shërbejnë si kapsula kohore të kushteve mjedisore që ndikuan në formimin e zonës. Me këtë metodë, shkencëtarët janë në gjendje të matin me saktësi moshën e këtyre nodulave përmes një teknike të njohur si (U/Th)-He gjeokronologji, duke dhënë një dritare të re në historinë e klimës.
Datimi i nodulave të hekurit në Shkretëtirën e Pinnacles zbuloi se formacionet gëlqerore, të cilat tani janë një peizazh ikonik me shtylla shkëmbore, u krijuan gjatë një periudhe të lagësht rreth 100,000 vjet më parë. Ky zbulim është i rëndësishëm sepse tregon një ndryshim të madh të klimës në Australinë Perëndimore, në kontrast me kushtet më të thata të ditëve tona. Megjithatë, mbetet e paqartë se çfarë e shkaktoi këtë periudhë të rritjes së reshjeve – mund të jetë rezultat i ndryshimeve në qarkullimin atmosferik ose ndikimit më të madh të rrymës së lashtë Leeuwin, që ndjek bregdetin.
Ky studim kontribuon gjithashtu në të kuptuarit e ndikimit të ndryshimeve klimatike mbi ekosistemet dhe peizazhet. Shkencëtarët besojnë se njohuritë mbi peizazhet karstike dhe kushtet klimatike të kaluara mund të ndihmojnë në vlerësimin e presioneve evolucionare që kanë ndikuar në biodiversitetin dhe speciet e lashta, përfshirë paraardhësit e njeriut. Duke lidhur formimin e peizazheve karstike me periudhat specifike klimatike, studiuesit shpresojnë të kuptojnë më mirë ndikimin e këtyre ndryshimeve në popullatat e hershme njerëzore.
Kjo metodë e përmirësuar për datimin e formacioneve karstike ofron një perspektivë të re mbi mënyrën se si ndryshimet klimatike të kaluarës kanë ndikuar në peizazhet dhe ekosistemet e Tokës. Ky informacion është thelbësor për të parashikuar dhe menaxhuar efektet e mundshme të ndryshimeve klimatike në të ardhmen, pasi njohja e përgjigjeve të biosferës në të kaluarën mund të ndihmojë në përgatitjen për ndryshimet e ardhshme.
