Bërthama e Tokës është duke përjetuar ndryshime strukturore befasuese, mendojnë shkencëtarët. Pas një studimi të ri, shkencëtarët zbuluan papritur se bërthama e brendshme e planetit tonë po ndryshon natyrën e saj fizike. Shkencëtarët besojnë se ndryshimet mund të kenë ndikuar lehtësisht në kohëzgjatjen e çdo dite. Edhe pse shkencëtarët kanë qenë prej kohësh të vetëdijshëm për ndryshimet në bërthamën e brendshme të Tokës, shumica e kërkimeve që e kanë vlerësuar kanë analizuar mënyrën se si ajo rrotullohet. Por tani shkencëtarët kanë zbuluar se po ndodhin edhe aktivitete të tjera nën këmbët tona. Bërthama e brendshme e Tokës ndodhet 5,000 kilometra nën sipërfaqen e Tokës. Graviteti e mban atë brenda bërthamës së jashtme të lëngshme të shkrirë. Shkencëtarët filluan aktivitetin e tyre duke u munduar të analizojnë ngadalësimin e rrotullimit të bërthamës të brendshme. Por, ndërkohë që po zhvillonin aktivitetin e tyre, ata gjetën prova që sugjeronin se bërthama e brendshme nuk është e ngurtë siç mendohej më parë. Kjo u zbulua kur shkencëtarët analizuan seismografe të shumta nga dekada të tëra që regjistrojnë tërmetet. Ata zbuluan një tërmet që dallohej nga të tjerët dhe që sugjeronte se bërthama e brendshme nuk është një sferë e ngurtë, siç besohej. Në fakt, bërthama mund të kalonte në një proces të njohur si “deformimi viskoz”, në të cilin forma e saj ndryshon dhe ndërvepron me bërthamën e jashtme. Shkencëtarët ishin fillimisht të hutuar nga të dhënat, të cilat përfshinin 121 tërmete të përsëritura nga 42 lokacione afër ishujve Sandwich të Jugut në Antarktidë. Shkencëtarët vunë re një grup valesh sizmike që dukeshin të veçanta – dhe, më në fund, ata kuptuan se ato tregonin se në bërthamën e brendshme po ndodhte një aktivitet fizik më intensiv. “Dihet që bërthama e jashtme e shkrirë është turbulente, por nuk është vënë re që turbulenca e saj të ndërhyjë në bërthamën e brendshme, fqinjën e saj, në një shkallë kohore njerëzore”, tha John Vidale, nga USC Dornsife College of Letters, Arts and Sciences dhe kërkues kryesor i studimit. “Ajo që po vërejmë në këtë studim për herë të parë është ndoshta bërthama e jashtme që ndikon në bërthamën e brendshme”. Ky punim përshkruhet në një punim të ri, “Variabiliteti në shkallë vjetore i të dyja ritmeve të rrotullimit dhe sipërfaqes afër bërthamës së brendshme të Tokës”, i publikuar në revistën Nature Geoscience, shkruan The Independent.
Bërthama e Tokës ka tërhequr gjithmonë vëmendjen e shkencëtarëve, pasi është një nga pjesët më misterioze dhe më pak të kuptuara të planetit tonë. Megjithatë, një studim i ri i realizuar nga shkencëtarët ka nxjerrë në pah disa rezultate të papritura që mund të ndryshojnë mënyrën se si e kuptojmë strukturën e brendshme të Tokës. Një grup shkencëtarësh ka zbuluar se bërthama e brendshme e planetit tonë është duke kaluar disa ndryshime të rëndësishme dhe befasuese. Për herë të parë, ata janë të mendimit se bërthama e brendshme mund të mos jetë aq e ngurtë siç ishte menduar dikur, por ka mundësi që ajo të kalojë në një proces të njohur si “deformimi viskoz”, ku forma e saj ndryshon dhe ndërvepron në mënyrë dinamike me bërthamën e jashtme të Tokës.
Këto ndryshime janë zbuluar pas analizimit të të dhënave nga seismografe të shumta, të cilat regjistrojnë tërmetet që ndodhin në pjesë të ndryshme të globit. Shkencëtarët filluan studimin e tyre për të monitoruar ngadalësimin e rrotullimit të bërthamës së brendshme, një fenomen që ishte i njohur prej disa kohësh, por që kishte nevojë për studime më të thella për të kuptuar më mirë ndikimet që ka në rrotullimin e planetit tonë. Pasi kishin analizuar të dhënat, shkencëtarët kanë zbuluar një fenomen të çuditshëm dhe të pazakontë: një set i veçantë valesh sizmike që tregonin se bërthama e brendshme nuk është e ngurtë, por ka aktivitete fizike që ndodhin brenda saj, duke krijuar një ndikim më të madh se që ishte menduar deri tani.
Një nga çuditë më të mëdha që i ka shqetësuar shkencëtarët është fakti që bërthama e brendshme duket se është duke ndërvepruar në një mënyrë të papritur me bërthamën e jashtme, të cilën e përbën një masë e shkrirë lëngshme. Kjo ndërveprim mund të ketë pasur një ndikim të konsiderueshëm mbi dinamiken e brendshme të planetit. Sipas studiuesve, kjo mund të ketë ndikuar në ndryshimin e karakteristikave të tjera, përfshirë mundësinë që ajo të ketë një ndikim në rrotullimin e Tokës dhe mund të ketë kontribuar në rritjen ose uljen e ditës në Toke. Shkencëtarët janë të mendimit se ndoshta ky proces ka ndodhur gjatë periudhave të shkurtra të kohës që kanë lidhje me aktivitete sizmike të shkaktuara nga tërmetet e mëdha që kanë ndodhur gjatë historisë.
Në fund, studimi i fundit i botuar në revistën Nature Geoscience ka hedhur dritë mbi një çështje që ka ngjallur shumë debate për vite me radhë, atë të mundësisë që bërthama e brendshme e Tokës mund të jetë më elastike dhe më dinamike sesa është menduar deri tani. Në përpjekjet e tij për të kuptuar më mirë se si funksionon bërthama e Tokës, John Vidale, një nga autorët kryesorë të studimit, ka theksuar se kjo është hera e parë që mund të vërehet një ndërlidhje e tillë midis bërthamës së brendshme dhe asaj të jashtme, duke hapur kështu mundësi të reja për hulumtime të mëtejshme që mund të ndryshojnë rrjedhën e studimeve të ardhshme në fushën e gjeofizikës.
Në përfundim, ky studim i ri është një hap i rëndësishëm për të kuptuar më mirë proceset që ndodhin në thellësitë e Tokës dhe si këto mund të ndikojnë në mënyrën se si planeti ynë funksionon dhe zhvillohet. Duke vazhduar këtë kërkim, shkencëtarët presin që të zbulojnë më shumë mbi ndryshimet e brendshme të Tokës dhe mundësitë që ato kanë për rrotullimin dhe kohën e planetit.
