Një ekip ndërkombëtar astronomësh ka arritur një zbulim të rëndësishëm duke përdorur teleskopin hapësinor James Webb (JWST), duke identifikuar mbi 1,000 kandidatë të rinj për grumbuj yjesh në galaktikën Cigar, e njohur gjithashtu si Messier 82. Kjo galaktikë është një objekt interesant për shkencëtarët për shkak të aktivitetit intensiv të formimit të yjeve, duke e bërë atë një nga galaktikat më të afërta të tipit “starburst” me Tokën, e vendosur rreth 11.73 milion vite dritë larg në yjësinë Ursa Major. Me një madhësi prej rreth 40,800 vite dritë dhe një masë dinamike prej rreth 10 miliardë masash diellore, Messier 82 është një laborator natyror për studimin e proceseve të formimit yjor dhe evolucionit galaktik. Identifikimi i këtyre grumbujve të rinj është një hap i rëndësishëm për të kuptuar më mirë struktura dhe zhvillimin e kësaj galaktike dhe galaktikave të ngjashme.
Studimet e mëparshme mbi galaktikën Cigar kanë identifikuar rreth 260 grumbuj yjesh brenda 3,000 viteve dritë nga qendra e galaktikës dhe 363 grumbuj të tjerë jashtë këtij rajoni. Megjithatë, këto studime kanë qenë të kufizuara në kapacitetin e tyre për të depërtuar në rajonet më të errëta dhe me më shumë pluhur të galaktikës, duke e lënë të paeksploruar një pjesë të madhe të popullatës së grumbujve të mundshëm. Me ardhjen e teleskopit James Webb dhe përdorimin e kamerës së tij të avancuar NIRCam, astronomët kanë arritur të tejkalojnë këto pengesa dhe të zbulojnë një numër shumë më të madh të grumbujve yjorë, duke ofruar një katalog më të plotë dhe më të saktë të këtyre objekteve.
Nga analiza fillestare e të dhënave të mbledhura nga JWST, ekipi i astronomëve, i udhëhequr nga Rebecca C. Levy e Observatorit Steward në Tucson, Arizona, ka identifikuar fillimisht 2,472 kandidatë për grumbuj yjesh në galaktikën Cigar. Pas një analize më të thellë, pothuajse gjysma e këtyre kandidatëve u eliminuan si burime të rreme, duke lënë 1,357 kandidatë të vlefshëm me masa të paktën 10,000 herë më të mëdha se masa e Diellit. Ky numër i madh i grumbujve të zbuluar për herë të parë përfaqëson një arritje të madhe në fushën e astronomisë, duke i dhënë studiuesve një pasqyrë më të thellë të popullatës yjore në këtë galaktikë aktive.
Grumbujt e rinj të yjeve që janë identifikuar kanë një rreze mesatare prej rreth 3.3 vite dritë dhe përmbajnë masa yjore që shkojnë deri në një milion masa diellore. Masa totale yjore e këtyre kandidatëve për grumbuj llogaritet të jetë rreth 40 milionë masa diellore. Një aspekt tjetër interesant i këtij zbulimi është se funksioni i masës së grumbujve për këta kandidatë është llogaritur të jetë në një nivel prej 1.9, një vlerë që përputhet në mënyrë të shkëlqyer me studimet e mëparshme mbi grumbujt e yjeve në galaktikat e tjera të tipit “starburst”. Kjo konsistencë sugjeron se galaktika Cigar ndan karakteristika të ngjashme me galaktikat e tjera të kësaj kategorie, duke forcuar më tej teoritë mbi formimin dhe evolucionin e grumbujve yjorë.
Përkundër suksesit të madh në identifikimin e këtyre grumbujve, studiuesit vunë re se shumica e kandidatëve të zbuluar janë ende subjekt i shuarjes së rëndë të pluhurit, gjë që e bën të vështirë vlerësimin e saktë të moshës dhe karakteristikave të tyre. Kjo sugjeron se popullata e identifikuar përfaqëson një grup relativisht të ri grumbujsh, të cilët janë ende të mbuluar me pluhur dhe janë në fazat e hershme të zhvillimit të tyre. Ky aspekt i studimit nxjerr në pah kompleksitetin dhe diversitetin e proceseve që ndodhin në qendrat e galaktikave të tipit “starburst”, ku formimi i yjeve është i shpejtë dhe i ndërthurur me prezencën e materialeve të tjera të ngjeshura.
Në të ardhmen, studiuesit planifikojnë të kryejnë studime të mëtejshme mbi këta kandidatë për grumbuj yjesh, me qëllim që të përcaktojnë masa më të sakta dhe të kuptojnë më mirë natyrën e tyre. Këto studime pritet të përfshijnë vëzhgime spektroskopike në brezat infra të kuqe të afërt dhe të mesëm, të cilat mund të ndihmojnë në shuarjen e efekteve të pluhurit dhe në zbulimin e karakteristikave të fshehura të këtyre grumbujve. Këto përpjekje do të ndihmojnë në thellimin e kuptimit tonë për formimin yjor dhe për zhvillimin e strukturave galaktike në një nga galaktikat më të afërta dhe më intriguese të tipit “starburst”.
