Këshilltarët e mundshëm të presidentit të ardhshëm amerikan, Donald Trump, i kanë transmetuar zyrtarëve evropianë se ai do të kërkojë që shtetet anëtare të NATO-s të rrisin buxhetet e Mbrojtjes në 5% të PBB-së, krahasuar me objektivin aktual prej 2%, i cili nuk arrihet nga disa anëtarë, dhe ka ndërmend të vazhdojë të ofrojë ndihmë ushtarake për Ukrainën në luftën kundër Rusisë, shkruan të premten Financial Times (FT).
Një nga burimet e intervistuar nga ky publikim thotë se Trump mund të jetë i gatshëm të ulë këtë kërkesë për rritjen e buxheteve të Mbrojtjes në 3.5% të PBB-së, por me kushtin që të marrë kushte tregtare më të favorshme për SHBA-në. Në fakt, Donald Trump e ka kërcënuar të premten Bashkimin Evropian me tarifa doganore nëse blloku komunitar nuk e zvogëlon tepricën tregtare në marrëdhëniet me SHBA-në duke blerë më shumë gaz dhe naftë amerikane.
Këshilltarët kryesorë të politikës së jashtme të Trump i kanë transmetuar kështu qëllimet e tij disa zyrtarëve të lartë evropianë, sipas disa personave që kanë njohuri mbi këto biseda, ndërkohë që lideri i ardhshëm i Shtëpisë së Bardhë po shënon qasjen e tij ndaj Europës dhe luftës të shkaktuar nga pushtimi rus në Ukrainë.
Trump kishte sugjeruar gjatë fushatës elektorale se do të ndalonte ose zvogëlonte ndihmën ushtarake për Kievin dhe do të kërkonte negociata të shpejta midis tij dhe Moskës. Por tani, sipas deklaratave të dhëna për FT nga tre burime mbi bisedat me zyrtarët evropianë, Trump ka ndërmend të vazhdojë mbështetjen ushtarake për Ukrainën.
Aktualisht, vetëm 23 nga 32 shtetet anëtare të NATO-s arrijnë objektivin e 2% të PBB-së për buxhetet e Mbrojtjes të angazhuara brenda Aleancës. Një vendim i mundshëm për rritjen e këtij objektivi pritet të merret në samitin e ardhshëm të NATO-s, që do të zhvillohet në Hagë në qershor 2025, dhe po zhvillohen aktualisht bisedime për këtë çështje, por shumë shtete anëtare janë të pavullnetshme të rrisin shpenzimet e tyre ushtarake në kontekstin e vështirësive buxhetore.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, u ka kërkuar javën e kaluar shteteve anëtare të Aleancës që të kalojnë në një “mentalitet lufte” dhe të rrisin buxhetet e Mbrojtjes deri në 3% të PBB-së, duke argumentuar se “Rusia po përgatitet për përballje afatgjata, me Ukrainën dhe me ne”.
Sugjerimi i tij përputhet gjithashtu me një kërkesë të mëparshme të Trump, i cili gjithashtu u ka kërkuar shteteve të NATO-s të rrisin buxhetet e Mbrojtjes në të paktën 3% të PBB-së dhe ka kërcënuar se mund të marrë parasysh daljen e SHBA-ve nga NATO nëse shtetet e tjera anëtare “nuk paguajnë faturat e tyre”.
“Është e qartë se po flasim për 3% ose më shumë për samitin e Hagës”, ka thënë tani për FT një zyrtar evropian, duke iu referuar sinjaleve të marra nga administrata e ardhshme e Trump dhe bisedimeve për këtë çështje në prag të samitit të NATO-s të vitit të ardhshëm.
